Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence hay AI) không còn là một khái niệm viễn tưởng. Nó đang hiện diện trong cuộc sống của chúng ta và định nghĩa lại cách thế giới vận hành, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục. Sự thay đổi này đặt ra cho mỗi bậc cha mẹ chúng ta một câu hỏi lớn và đầy trăn trở: "Liệu những gì con học hôm nay có đủ cho ngày mai?"

Là những người làm giáo dục tâm huyết, iSMART Education thấu hiểu sâu sắc nỗi lo này. Khi một chiếc máy tính có thể trả lời mọi câu hỏi trong vài giây, thì đâu là giá trị thực sự của việc học? Hành trang mà chúng ta cần chuẩn bị cho con để bước vào tương lai đã thực sự khác trước.

Sự Dịch Chuyển Toàn Cầu: Tại Sao Ghi Nhớ Kiến Thức Thôi Là Chưa Đủ?

Trước đây, việc ghi nhớ và thuộc lòng một lượng lớn kiến thức được xem là thước đo của sự uyên bác. Nhưng ngày nay, AI có thể làm điều đó tốt hơn và nhanh hơn con người gấp nhiều lần. Vai trò của giáo dục vì thế không còn chỉ là "truyền thụ kiến thức", mà là "xây dựng năng lực tư duy".

Đây không chỉ là một xu hướng, mà là một sự dịch chuyển mang tính toàn cầu. Tại Việt Nam, Chính phủ và Bộ Giáo dục & Đào tạo cũng đang tích cực thúc đẩy chuyển đổi số, với mục tiêu sử dụng AI để nâng cao chất lượng giáo dục một cách chủ động và thông minh. Trong bối cảnh đó, việc chỉ trang bị kiến thức đơn thuần đã không còn đủ để giúp con cạnh tranh và thành công.

"Hành Trang" Mới Của Con: 3 Năng Lực Cốt Lõi Trong Kỷ Nguyên AI

Hãy cùng tưởng tượng 10 năm nữa, khi con chúng ta bước vào thị trường lao động, nhà tuyển dụng sẽ không hỏi "Anh/Chị biết những gì?" mà sẽ hỏi "Anh/Chị có thể làm được gì với những thông tin mà mình có?". Câu hỏi đó cho thấy, hành trang thực sự mà con cần không còn là khả năng ghi nhớ vô tận. Đó là những năng lực mà không một cỗ máy nào có thể sao chép được, và đây không còn là lợi thế, mà là yêu cầu bắt buộc để con không bị bỏ lại phía sau.

Năng lực #1: Tư duy phản biện - Khả năng "chất vấn" thông tin

AI có thể cung cấp câu trả lời, nhưng nó không dạy con cách đặt câu hỏi. Tư duy phản biện là khả năng phân tích, đánh giá và "chất vấn" thông tin mà con tiếp nhận, thay vì tin vào mọi thứ mình đọc được. Trong một thế giới đầy rẫy thông tin và cả những nội dung do AI tạo ra có thể sai lệch, học sinh cần được trang bị kỹ năng đánh giá phê phán những nội dung này. Đây là năng lực cốt lõi giúp con trở thành một người độc lập trong suy nghĩ.

Năng lực #2: Năng lực số - Khả năng "làm chủ" công nghệ

Năng lực số không đơn thuần là biết sử dụng máy tính. Theo Khung năng lực số mà Bộ Giáo dục & Đào tạo Việt Nam đã chính thức ban hành (Thông tư 02/2025/TT-BGDĐT), nó bao gồm cả việc hiểu cách ứng dụng công nghệ một cách có đạo đức, an toàn và sáng tạo để giải quyết vấn đề. Con cần học cách biến công nghệ thành một trợ thủ đắc lực và an toàn, chứ không phải trở thành người dùng bị động hay gặp rủi ro trên không gian mạng.

Năng lực #3: Tiếng Anh - Ngôn ngữ của thế giới số

Tiếng Anh không còn chỉ là một môn học, nó đã trở thành ngôn ngữ của công nghệ, của đổi mới sáng tạo và của hầu hết các công cụ AI tiên tiến nhất. Giỏi tiếng Anh đồng nghĩa với việc con có trong tay chiếc chìa khóa để tiếp cận với kho tri thức khổng lồ của nhân loại, để giao tiếp, hợp tác và tự tin bước ra sân chơi toàn cầu.

Con cần một môi trường học tập như thế nào để phát triển những năng lực này?

Để rèn luyện những năng lực trên, con cần một môi trường học tập vượt ra ngoài khuôn khổ truyền thống. Đó phải là nơi:

• Con được khuyến khích đặt câu hỏi và tranh luận: Thay vì chỉ học thuộc lòng, con cần được áp dụng ngôn ngữ vào việc giải quyết các vấn đề thực tế, chẳng hạn như trong các bài toán hay các thí nghiệm khoa học. Một môi trường học tập lý tưởng sẽ liên tục đặt con vào những tình huống cần phải tư duy, phân tích và bảo vệ quan điểm của mình.

• Con được thực hành công nghệ một cách có định hướng: Để làm chủ công nghệ, con cần được tương tác với nó trong một môi trường an toàn và có mục đích sư phạm rõ ràng. Việc sử dụng các công cụ như robot giáo dục hay các nền tảng AI không phải để giải trí, mà là để hỗ trợ con thực hành phát âm, tìm kiếm thông tin hay làm việc nhóm, giúp con hiểu rằng công nghệ là một công cụ mạnh mẽ để học tập và sáng tạo.
• Con nhận được sự dẫn dắt và truyền cảm hứng: Trong môi trường đó, con sẽ nhận được sự đồng hành của người giáo viên. Giáo viên không phải là người "rót" kiến thức, mà là người khơi gợi sự tò mò, đặt ra những thử thách phù hợp, và hướng dẫn con cách sử dụng các công cụ một cách hiệu quả nhất để tự mình tìm ra câu trả lời. Sự tương tác giữa người với người vẫn là yếu tố không thể thay thế để thắp lên ngọn lửa đam mê học hỏi.

Thế giới không chờ đợi, và hành trình chuẩn bị cho tương lai của con cũng không thể trì hoãn. Việc lựa chọn một môi trường giáo dục có thể giúp con trang bị những năng lực cốt lõi của kỷ nguyên số chính là món quà giá trị nhất mà ba mẹ có thể dành cho con ngay từ hôm nay.